आयकर म्हणजे काय?
आयकर income tax हा सरकारला नागरिकांकडून वसूल केलेला एक कर आहे. हा कर तुमच्या उत्पन्नावर आधारित असतो आणि याचे मुख्य उद्दीष्ट म्हणजे सरकारच्या विविध योजनांना आणि सेवांना निधी उपलब्ध करणे. भारतीय आयकर प्रणाली लोकांच्या विविध उत्पन्नाच्या प्रकारांवर आधारित असते, जसे की वेतन, व्यवसायाचे उत्पन्न, भाडे, व्याज, इत्यादी.
income tax चे मुख्य घटक:
- आयकर स्लॅब
- उत्पन्नाच्या प्रमाणानुसार आयकर स्लॅब ठरवले जातात. उच्च उत्पन्न असलेल्या व्यक्तींवर अधिक कर लागतो, तर कमी उत्पन्न असलेल्या व्यक्तींवर कमी कर लागतो.
- income tax रिटर्न (ITR)
- आयकर रिटर्न म्हणजे तुमच्या एकूण उत्पन्नाचा आणि खर्चाचा अहवाल. हे दरवर्षी सरकारला तुमच्या उत्पन्नाची माहिती देण्यासाठी भरावे लागते.
TDS (Tax Deducted at Source)
- काही विशिष्ट प्रकारच्या उत्पन्नावर, जसे वेतन, भाडे, व्याज इत्यादीवर, सरळ स्रोतावरच कर कपात केली जाते. या प्रक्रियेला TDS म्हणतात
- सवलती आणि कटौती
Table of Contents
- income tax विविध सवलती आणि कटौती आहेत ज्या तुमच्या करपात्र उत्पन्नाचे प्रमाण कमी करू शकतात. उदाहरणार्थ, घरकर्जावर व्याज, NPS योगदान, PPF (Public Provident Fund) इ.
आयकराचे महत्व:
सार्वजनिक सेवा आयकराच्या माध्यमातून गोळा केलेला निधी सार्वजनिक सुविधांवर खर्च केला जातो, जसे रस्ते, शाळा, हॉस्पिटल्स इत्यादी.
आर्थिक समानता आयकर प्रणाली आर्थिक समानतेसाठी मदत करते, ज्यामुळे उच्च उत्पन्न असलेल्या व्यक्तींनी अधिक योगदान दिले जाते.
विकास योजना सरकार विविध विकास योजना आणि प्रकल्पांना निधी उपलब्ध करून देण्यासाठी आयकराचा वापर करते.
आयकर हा नागरिकांच्या कर्तव्यांपैकी एक आहे, आणि तो योग्य वेळेत वसूल करणे आणि दाखल करणे आवश्यक आहे.
- अधिकारीत आयकर स्लॅब:
- 0 ते 3 लाख रुपये: कर नाही3 ते 6 लाख रुपये: 5%6 ते 12 लाख रुपये: 10%12 ते 24 लाख रुपये: 15%24 ते 60 लाख रुपये: 20%60 लाख रुपये व अधिक: 30%
- 37% आयकर लागू होतो.
- नवीन कर सवलती
-NPS (National Pension System) NPS मध्ये योगदान देणाऱ्यांना अतिरिक्त 50,000 रुपये करसवलत मिळू शकते.
प्रधानमंत्री आवास योजना या योजनेतून घर खरेदी करतांना 2 लाख रुपये पर्यंतच्या सवलती मिळू शकतात.
- income tax रिटर्न दाखल करण्याच्या मुदती
Individual Taxpayers 31 जुलै 2024 पर्यंत.
-Companies 30 सप्टेंबर 2024 पर्यंत.